Katechizacja

Jednym z ważnych sposobów głoszenia Ewangelii jest katechizacja dzieci i młodzieży. Siostry od samego początku nauczały religii, prowadziły formację w grupach duszpasterskich, organizowały dni skupienia oraz rekolekcje dla dzieci i młodzieży. Obecnie lekcje religii prowadzone są w szkołach i placówkach wychowawczych, stąd też przepowiadanie Dobrej Nowiny ma szansę dotrzeć do większej liczby odbiorców. Dla wielu uczniów nauczanie religii jest jedyną dostępną dla nich formą poznawania prawd wiary chrześcijańskiej i wprowadzenia w relację z Bogiem działającym we wspólnocie Kościoła. Ponadto obecność katechezy i katechety w szkole pokazuje, że Ewangelia nie jest dodatkiem do życia człowieka, ale ma przenikać i przemieniać wszystkie jego wymiary. Siostry Terezjanki ubogacone charyzmatem dziecięctwa duchowego, w pracy katechetycznej starają się umacniać w młodych ludziach wiarę i prowadzić ich do spotkania z Bogiem jako najlepszym Ojcem. Ukazują też drogę ufnego i dziecięcego powierzania się Bogu we wszystkich okolicznościach życia. W swej apostolskiej posłudze korzystają z nowych form nauczania, dostosowanych do mentalności współczesnego młodego człowieka, pamiętając o słowach Założyciela, sługi Bożego Adolfa Piotra Szelążka: „Gdy więc stygnie w duszach ludzkich miłość Boża, dla której rozpalania przyszedł Chrystus Pan na ziemię, wznowienie jej osiągane jest nowymi sposobami…”.

Głównym zadaniem Zgromadzenia jest służba dzieciom i młodzieży w zakresie rozwijania wiary katolickiej poprzez katechizowanie i przygotowywanie dzieci i młodzieży do przyjęcia sakramentów świętych. Nauczanie lekcji religii w szkole jest misją, którą każda katechetka podejmuje w duchu odpowiedzialności za przekazywany depozyt wiary. W dzisiejszych zrelatywizowanych moralnie czasach nauczanie religii w szkole staje się bardziej ewangelizacją i dotarciem do poszukującego człowieka.

Posłannictwo ukazywania prawdy o człowieku i miłości Boga, nabiera szczególnego znaczenia, ponieważ kształtowanie etycznych postaw w rodzinach i szkołach jest fundamentem i warunkiem koniecznym do budowania zdrowego społeczeństwa i państwa.

Proces katechetyczny dokonuje się nie tylko w szkole ale musi on odbywać się także w środowisku Kościoła, by nauczanie prawd wiary miało stałe odniesienie do liturgii. Siostry realizując charyzmat Zgromadzenia, podejmują formację dzieci i młodzieży w parafiach i naszych domach zakonnych. Angażują się w prowadzenie scholii dziecięcych i młodzieżowych przy współpracy z osobami świeckimi, kółek misyjnych, przygotowują też młodzież do sakramentu bierzmowania i zawarcia sakramentu małżeństwa i na różny sposób włączają się w życie parafii. Przewodniczką duchową w realizacji tych zadań jest św. Teresa od Dzieciątka Jezus.

Na przestrzeni lat katechizacja w krajach postkomunistycznych wyglądała inaczej niż w Polsce. W czasach komunizmu katechizacją obejmowano osoby przygotowujące się do sakramentów: chrztu, pokuty i pojednania, Eucharystii i małżeństwa. Odbywało się to też w ukryciu. Po procesie przekształcenia systemu komunistycznego, wielkim zdziwieniem na Ukrainie było wprowadzenie stałej katechizacji młodego pokolenia. Katechizowano dzieci, młodzież jak i dorosłych, osoby w sile wieku jak i starszych. Pogłębianie wiary osób dorosłych odbywało się w małych grupach. Prowadzone były katechezy ogólne, po jednej z Mszy świętych, poruszające kwestie wiary. Zdarzały się spotkania z dziećmi i młodzieżą w szkołach i przedszkolach. Ponadto ewangelizowano w szpitalach, domach pomocy społecznej, przy odwiedzinach chorych, na podwórkach między blokami, w środkach komunikacji itp.

Katecheza w krajach misyjnych wygląda zdecydowanie inaczej niż sobie to wyobrażamy. Wieloletnie doświadczenie głoszonej katechezy, nabyte w Polsce, jest dalekie od realiów z jakimi musi się mierzyć każdy misjonarz. Oczywiście takowe doświadczenie może być ogromnym wsparciem w rozwoju katechezy w krajach misyjnych, jednak trzeba zawsze pamiętać o dostosowaniu metod katechizacji i rytuału do specyfiki lokalnej kultury czyli tzw. Inkulturacji. Należy zawsze uwzględnić okoliczności, pośród których zostaliśmy wezwani do głoszenia Ewangelii. W Boliwii katecheza głównie opiera się na pracy tzw. katechistów. Najczęściej są to młodzi ludzie – wolontariusze, którzy mają pragnienie dzielenia się doświadczeniem swojej wiary. Zwykle włączają się w tę służbę tuż po swoim przygotowaniu do sakramentu bierzmowania. Boliwijczycy z dużo większą łatwością dzielą się swoim wolnym czasem, jeżeli mają przekonanie o wartości danego czynu, niektórzy na wiele lat wiążą się z tą służbą, tak zwyczajnie, bez jakiegokolwiek wynagrodzenia. Niestety, samo przygotowanie do tej posługi wymaga wciąż wielkiej uwagi, z tego względu misjonarze zdecydowanie mogą odegrać ogromną rolę.

Moje pierwsze doświadczenie z katechizacją było związane z katechezą parafialną, bo tylko w takiej formie jest ona realizowana w naszej diecezji Oruro i innych diecezjach Boliwii. U nas są one prowadzone raz w tygodniu, najczęściej w sobotę w wymiarze około godzinnych spotkań z dziećmi, młodzieżą, małżeństwami czy dorosłymi, przygotowującymi się do sakramentów. Moim zadaniem była opieka i pomoc w przygotowaniu poszczególnych katechez dla katechistów. Nie było to łatwe zadanie, gdyż formy i metody oraz treści jakie proponowałam, były czymś zupełnie nowym dla wielu z nich. Dodatkowym problemem była trudność wygospodarowania odpowiedniej ilości czasu, gdyż wielu z nich na co dzień zajmowało się czymś zawodowo – pracowało. Jednak to doświadczenie nauczyło mnie jak katechizować, a jak nie, w Boliwii. Do dziś uważam że była to bardzo cenna lekcja.

Od dwóch lat, kiedy otworzyłyśmy Centrum Pastoralne św. Teresy od Dzieciątka Jezus, skupiłyśmy się na katechizacji dzieci, które były pod opieką naszego ośrodka. Katechezą obejmujemy wszystkie dzieci i dorosłych, którzy wyrażają taką potrzebę. Głównym celem naszej katechizacji jest przygotowanie do sakramentów takich jak chrzest, Komunia i bierzmowanie. Kolejnym bardzo ważnym zadaniem jest wspieranie dzieci w pogłębianiu wiary, relacji z Bogiem i doświadczaniu wspólnoty Kościoła. Jest to o tyle istotne, iż za zwyczaj dzieci i młodzież pozostają same z życiowymi problemami. Poza katechezą przygotowującą do sakramentów, katechizujemy także małe dzieci wprowadzając je w pierwsze doświadczenia religijne. Organizujemy także spotkania formacyjne, które mają na celu wprowadzenie w życie duchowe poprzez pogłębienie zagadnień moralnych, poszerzenie znajomości Pisma św., praktykę modlitwy, itp.

Osobiście z radością i zdumieniem przyglądam się jak w sercach rodzi się i wzrasta wiara. Widzę w ludziach wielkie pragnienie słuchania Jezusa i pewnego rodzaju zaciekawienie w poznawaniu Jego nauki.

Tu, na misjach, stwierdzenie, że „wiara rodzi się ze słuchania” staje się zwyczajnie rzeczywistością, której jestem świadkiem. Nie mogę się nadziwić, ale to doświadczenie ma ogromny wpływ także na moje przeżywanie wiary.

s. Joanna Olszewska