Zesłanie Ducha Świętego zostało zapowiedziane przez Jezusa przed jego Wniebowstąpieniem. Na zebranych w wieczerniku apostołów i Maryję zstąpił Duch Święty. Apostołowie zaczęli przemawiać w wielu językach oraz otrzymali inne dary duchowe – charyzmaty. Zesłanie Ducha Świętego uważa się za początek Kościoła. Bóg został objawiony w Starym Testamencie, Syn nauczał osobiście na Ziemi, a jego służbę ukoronowało Zesłanie Ducha Świętego, którego obiecał.
Niedziela Zesłania Ducha Świętego poprzedzona jest wieczorną Mszą wigilii, w której Kościół daje nam do rozważania sześć czytań z Pisma Świętego (cztery ze Starego Testamentu i dwa z Nowego), aby z całą mocą podkreślić znaczenie obecności Ducha Świętego dla Kościoła i każdego wierzącego.
Duch Święty w przeżywaniu naszej wiary jest najbardziej nieuchwytną tajemnicą, a jednocześnie najmocniej oddziałujący na nasze duchowe życie. Jest On Ożywicielem i Pocieszycielem, umocnieniem w pielgrzymce wiary, a jednocześnie więzią, która łączy Ojca i Syna. Dzięki Duchowi Świętemu jesteśmy zdolni do wyrażania i przeżywania naszej wiary, dzięki Niemu odnajdujemy naszą relację z Bogiem – Ojcem i Jezusem Chrystusem.
Czytając Dzieje Apostolskie, przypatrując się pierwszym wspólnotom chrześcijańskim, jesteśmy zbudowani jednością i obecnością Ducha Świętego, który prowadzi każde działanie, podejmowane decyzje, wybory.
Tajemnica Ducha Świętego i jego działanie jest dla nas nieuchwytna. On sam jest przedstawiony przy użyciu symboliki ognia, wiatru, wody i gołębicy. Katechizm Kościoła Katolickiego przedstawia Symbole Ducha Świętego w następujący sposób:
694 Woda. Symbolika wody oznacza działanie Ducha Świętego w sakramencie chrztu, ponieważ po wezwaniu Ducha Świętego staje się ona skutecznym znakiem sakramentalnym nowego narodzenia; jak nasze pierwsze naturalne narodzenie dokonało się w wodzie, tak woda chrzcielna rzeczywiście oznacza nasze narodzenie do życia Bożego, które jest nam udzielane w Duchu Świętym. “Ochrzczeni w jednym Duchu” zostaliśmy również, napojeni jednym Duchem” (1 Kor 12, 13): Duch jest więc także w sposób osobowy Wodą żywą, która wypływa z boku Chrystusa ukrzyżowanego jak ze swego źródła i która tryska w nas na życie wieczne.
695 Namaszczenie. Symbolika namaszczenia olejem także oznacza Ducha Świętego, a nawet staje się Jego synonimem. We wtajemniczeniu chrześcijańskim jest ono znakiem sakramentalnym bierzmowania, słusznie nazywanego w Kościołach wschodnich “chryzmacją”. Chcąc jednak ująć w pełni całą wymowę tej symboliki, trzeba odwołać się do pierwszego namaszczenia dokonanego przez Ducha Świętego, którym było namaszczenie Jezusa. Chrystus (w języku hebrajskim “Mesjasz”) oznacza “namaszczony” Duchem Bożym. “Namaszczeni” Pana byli już w Starym Przymierzu w sposób szczególny król Dawid . Jezus jest Namaszczonym Boga w sposób zupełnie wyjątkowy, ponieważ człowieczeństwo, które przyjmuje Syn, jest całkowicie “namaszczone Duchem Świętym”. Jezus jest ustanowiony “Chrystusem” przez Ducha Świętego . Dziewica Maryja poczęła Chrystusa z Ducha Świętego, który przez anioła ogłasza Go jako Chrystusa podczas Jego narodzenia i który poleca Symeonowi iść do Świątyni, by zobaczył Mesjasza Pańskiego; On napełnia Chrystusa i Jego moc wychodzi z Chrystusa, gdy uzdrawia i leczy choroby. On wreszcie wskrzesza Jezusa z martwych . Jezus, ustanowiony w pełni ,Chrystusem” w Jego człowieczeństwie zwyciężającym śmierć, wylewa obficie Ducha Świętego, aby święci”, zjednoczeni z człowieczeństwem Syna Bożego, przyoblekli się w “człowieka doskonałego”, który realizuje “Pełnię Chrystusa” (Ef 4, 13): “całego Chrystusa”, według wyrażenia św. Augustyna.
696 Ogień. Podczas gdy woda oznaczała narodzenie i płodność życia udzielanego w Duchu Świętym, ogień symbolizuje przekształcającą energię dzieł Ducha Świętego. Prorok Eliasz, który “powstał jak ogień, a słowo jego płonęło jak pochodnia” (Syr 48,1), swoją modlitwą sprowadza ogień z nieba na ofiarę na górze Karmel; jest on figurą ognia Ducha Świętego, który przekształca wszystko, czego dotknie. Jan Chrzciciel, który pójdzie przed Panem w duchu i mocy Eliasza” (Łk 1,17), zapowiada Chrystusa jako Tego, który “chrzcić… będzie Duchem Świętym i ogniem” (Łk 3, 16), tym Duchem, o którym Jezus powie: “Przyszedłem rzucić ogień na ziemię, i jakże bardzo pragnę, żeby on już zapłonął” (Łk 12, 49). W postaci języków “jakby z ognia” Duch Święty spoczywa na uczniach w poranek Pięćdziesiątnicy i napełnia ich sobą (Dz 2, 3-4). Tradycja duchowa zachowa tę symbolikę ognia jako jedną z najlepiej wyrażających działanie Ducha Świętego: “Ducha nie gaście” (1 Tes 5, 19).
697 Obłok i światło. Te dwa symbole są nierozłączne w objawieniach Ducha Świętego. Począwszy od teofanii Starego Testamentu, obłok – raz ciemny, a raz świetlisty – objawia Boga żywego i zbawiającego, osłaniając transcendencję Jego chwały. Pojawia się, gdy Mojżesz wstępuje na górę Synaj, nad Namiotem Spotkania, podczas wędrówki przez pustynię i poświęcenia Świątyni Salomona. Figury te następnie zostają wypełnione przez Chrystusa w Duchu Świętym. Duch Święty zstępuje na Maryję Dziewicę i osłania Ją “swoim cieniem”, by poczęła i urodziła Jezusa (Łk I, 35). To On zjawia się na Górze Przemienienia: “zjawił się obłok i osłonił ich” – Jezusa, Mojżesza, Eliasza, Piotra, Jakuba i Jana, a z obłoku odezwał się głos: <<To jest Syn mój, Wybrany, Jego słuchajcie!>>” (Łk 9, 34-35). W końcu ten sam “obłok zabrał” Jezusa sprzed oczu uczniów w dniu Wniebowstąpienia (Dz 1, 9) i objawi Syna Człowieczego w chwale w dniu Jego Przyjścia.
698 Pieczęć jest symbolem bliskim symbolowi namaszczenia. “Pieczęcią swą naznaczył Bóg” (J 6 27) Chrystusa i w Nim Ojciec naznacza swą “pieczęcią” także nas (2 Kor 1, 22; Ef 1,13; 4, 30). Ponieważ obraz pieczęci (sphragis) wskazuje na niezatarte znamię namaszczenia Ducha Świętego w sakramentach chrztu, bierzmowania i kapłaństwa, został on wykorzystany w niektórych tradycjach teologicznych dla wyrażenia niezatartego “charakteru” wyciskanego przez te sakramenty, które nie mogą być powtórzone.
699 Ręka. Wkładając ręce, Jezus leczy chorych i błogosławi dzieci. Apostołowie będą czynić to samo w Jego imię, a ponadto właśnie przez włożenie rąk Apostołów jest udzielany Duch Święty. List do Hebrajczyków wymienia wkładanie rąk wśród “fundamentalnych elementów” swego nauczania. Ten znak wszechmogącego wylania Ducha Świętego zachował Kościół w epiklezach sakramentalnych.
700 Palec. Jezus “palcem Bożym wyrzuca złe duchy” (Łk 11, 20). Jeśli Prawo Boże zostało napisane na kamiennych tablicach “palcem Bożym” (Wj 31, 18), to “list Chrystusa” powierzony Apostołom jest napisany “Duchem Boga żywego nie na kamiennych tablicach, lecz na żywych tablicach serc” (2 Kor 3, 3). Hymn Veni Creator Spiritus wzywa Ducha Świętego jako digitus paternae dexterae – “palec prawicy Ojca”.
701 Gołębica. Na końcu potopu (którego symbolika odnosi się do chrztu) wypuszczona przez Noego gołębica powraca, niosąc w dziobie świeżą gałązkę z drzewa oliwnego na znak, że ziemia znowu nadaje się do zamieszkania. Gdy Chrystus wychodzi z wody po swoim chrzcie, zstępuje na Niego Duch Święty w postaci gołębicy i spoczywa na Nim. Duch Święty zstępuje do oczyszczonego serca ochrzczonych i w nim przebywa. W niektórych kościołach święte Postacie eucharystyczne są przechowywane w metalowym naczyniu w formie gołębicy (columbarium), zawieszonym nad ołtarzem. Symbol gołębicy na oznaczenie Ducha Świętego jest tradycyjny w ikonografii chrześcijańskiej.
Za: Katechizm Kościoła Katolickiego
Dziś w całym Kościele modlimy się o wylanie Ducha Świętego na cały Kościół, aby wciąż odnawiał się mocą Ducha Świętego i czynił go nieustannie pięknym, blaskiem i pokorą samego Boga. Wołamy o Ducha Świętego dla wszystkich wierzących, aby dali się prowadzić Duchowi Świętemu, tzn. aby w swoim życiu kierowali się bardziej duchem i sercem niż pożądliwościami ciała i świata. Pragniemy Ducha Świętego na każdy dzień, abyśmy wypełnili Bożą wolę w najdoskonalszy sposób.
Prosimy o dary Ducha Świętego: Dar mądrości, rozumu, rady, męstwa, umiejętności, pobożności, bojaźni Bożej.
Zapraszam do zapoznania się z ciekawym tekstem rozważań darów Ducha Świętego w nauczaniu papieża Franciszka, wygłoszonych w ramach Audiencji Generalnych w 2014 roku, w cyklu katechez.
s. Dawida Prusińska CST
